Bún chả là một món ăn đặc sản của Việt Nam, nổi tiếng với sự kết hợp tinh tế giữa bún, chả thịt lợn nướng trên than hoa và bát nước mắm chua cay mặn ngọt. Xuất xứ từ miền Bắc Việt Nam, món ăn này có thể coi là biểu tượng ẩm thực của Hà Nội.
Nguyên liệu
- Chả: thịt lợn nạc vai hoặc thịt ba chỉ được làm chả băm hoặc chả miếng.
- Bún: bún lá hoặc bún rối.
- Nước mắm: pha loãng với đường, mì chính, nước cốt chanh, dấm thanh, tỏi băm, ớt băm và tinh dầu cà cuống.
- Dưa góp chua ngọt: đu đủ xanh, cà rốt, su hào hoặc hành tây.
- Đĩa rau sống: xà lách, húng, ngổ, kinh giới.
- Gia vị ăn kèm: tỏi băm, ớt băm, dấm thanh, hạt tiêu xay và chanh quả cắt miếng.
Chế biến và thưởng thức
Bún chả thường có cùng một lúc hai loại chả: chả viên và chả miếng. Tùy theo khẩu vị, người ta có thể chọn chỉ ăn một trong hai loại này. Chả viên được làm từ thịt lợn nạc vai băm nhuyễn và ướp gia vị, sau đó nhồi thành viên nhỏ tròn hoặc gói vào lá chuối rồi nướng trên than hoa. Chả miếng thì dùng thịt nách hoặc thịt ba chỉ thái mỏng, ướp gia vị và nướng vàng trên than củi.
Bún chả được thưởng thức kèm theo bát nước mắm pha có đầy đủ vị chua cay mặn ngọt, hoặc kèm theo đu đủ xanh trộn giấm. Món ăn thường được ăn cùng bún và rau sống như xà lách, húng, ngổ, kinh giới, tía tô và giá đỗ.
Đặc sản Hà Nội
Bún chả thường được ăn vào buổi trưa. Việc lựa chọn thời gian thưởng thức bún chả cũng mang ý nghĩa văn hóa đặc trưng của Hà Nội. Hiện nay, cũng có một số cửa hàng bán bún chả suốt cả sáng, trưa và tối.
Ở thủ đô Hà Nội, có nhiều cửa hàng bán bún chả nổi tiếng và quen thuộc với thực khách như bún chả Đắc Kim ở Hàng Mành, bún chả Bình Chung ở Bạch Mai, bún chả Sinh Từ, bún chả Duy Diễm ở Ngọc Khánh, bún chả Hương Liên ở Ngô Thì Nhậm, bún chả Ngọc Xuân ở Thụy Khuê, và nhiều nơi khác.
Bún chả trong văn học
Trong tác phẩm "Hà Nội băm sáu phố phường", nhà văn Thạch Lam đã miêu tả về sự hấp dẫn của bún chả. Ông viết: "Có một ông đồ cuồng chữ ở nhà quê, một hôm khăn gói lên Hà Nội đã ứng khẩu đọc hai câu thơ khi ngửi thấy mùi khói chả: 'Ngàn năm bửu vật đất Thăng Long. Bún chả là đây có phải không?'"
Vũ Ngọc Phan, trong cuốn "Những năm tháng ấy", cũng viết về bún chả: "Bún chả bán rong cũng ngon tuyệt. Ba xu hoặc năm xu một mẹt... Hàng bún chả đỗ đâu là thơm nức ở đó, cô hàng bún chả quạt chả trên than hồng đựng trong cái hộp sắt tây, chả cháy xèo xèo, khói bay nghi ngút. Có ba xu hoặc năm xu là đã được ăn bún chả thơm ngon, nhà làm thì tốn hơn và kềnh càng lắm."
Ảnh từ Wikimedia Commons